1 Μαΐ 2009

Η υπέρβαση της κακογουστιάς


Η Εθνική Πινακοθήκη φιλοξενεί Αναδρομική έκθεση του Αχιλλέα Δρούγκα από την Τετάρτη 29 Απριλίου έως τη Δευτέρα 31 Αυγούστου 2009.
Η διευθύντρια της Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, αναφέρει -μεταξύ άλλων- για το ζωγράφο: «Ένα αιθέριο, ελληνικό, πνευματικό φως τυλίγει σ' ένα αβρό μαγνάδι αντικείμενα και μορφές, χαρίζοντάς τους μια πλατωνική καθαρότητα... Η τέχνη του Αχιλλέα Δρούγκα είναι στο βάθος ένας διαλογισμός πάνω στο χρόνο και στην υπέρβασή του μέσα από τη δημιουργία, μέσα από την ομορφιά».

Αυτό το «αιθέριο, ελληνικό, πνευματικό φως» που βρίσκετε και ποιον φωτίζει? Ποιανού πνεύμα υπερίπταται και εγώ ο τυφλός δεν το θωρώ, η μήπως φταίει το «αβρό μαγνάδι» που με έχει τυλίξει σε σκότος βαθύ? Τυφλός από την « πλατωνική καθαρότητα» βαθιά συλλογίζομαι τον ενεστώτα χρόνο της βλακείας που μας κατακλύζει. Τόσες παπάρες μαζεμένες για καλλιτεχνική δουλειά δεν έχουν ξαναγραφτεί (και που να διαβάσετε όλο το κείμενο). Το νεοελληνικό kitsch μαζί με την ακροδεξιά αισθητική αποτελούν την έμπνευση αυτού του ζωγράφου-κορνιζά, που όλως παραδόξως (η μήπως όχι) κατακλύζουν εσχάτως και την ελληνική πραγματικότητα ελέω τηλεόρασης, που δίνει βήμα ισαξίως με κάθε ομιλούντα και σ’ ένα φασιστικό υβρίδιο της μαύρης συμφοράς.
Συγχωρείστε μου την ιερή αγανάκτηση αλλά υπήρξα θεατής της εκπομπής της Άννας Παναγιωταρέας στην ΝΕΤ όπου η βλακεία περίσσεψε. Καθόμουν άναυδος και παρακολουθούσα (με δικά μας χρήματα) τους ακκισμούς μιας κακόγουστης παρέας που μας ταλανίζει εδώ και χρόνια. Φυσικά και αυτός δεν είναι λόγος στοχαστικός που εκφέρω αλλά ήμαρτον πια, δεν αντέχεται αυτή η παρωδία. Συγχωρήστε με.

8 σχόλια:

  1. Συμμερίζομαι απόλυτα την αγανάκτησή σου φίλε μου.
    Όχι για τον συγκεκριμένο ζωγράφο, τον οποίο δεν γνωρίζω (κι ας μου το συγχωρήσει) αλλά για το γεγονός ότι οι κατά καιρούς ¨ειδικοί" προσπαθούν να μας πείσουν για κάποιες καλλιτεχνικές αξίες, φλυαρώντας ανούσια και επιστρατεύοντας ατάκες που είναι κατάλληλες για πανηγυρικές ομιλίες σε επαρχιώτικο ακροατήριο της δεκαετίας του '60.

    Αλλά αυτή είναι (πολλές φορές) και η αποστολή των "ειδικών". Να επιβάλλουν μια αποδοχή ενός καλλιτέχνη, ρίχνοντας "αιθέριο πνευματικό φως" στα ...σκοτεινα μυαλά των ...αδαών και απροστάτευτων θεατών.
    Μερικές φορές επιστρατε'υεται και ο παράγων του χρόνου (ή της αποδημίας του καλλιτέχνη) προκειμένου το επιχείρημα να γίνει πιο πειστικό. Ο Umberto Eco έχει σημειώσει αυτή την εκβιαστική λειτουργία του παρελθόντος προκειμένου να πειστούν οι καταναλωτές για την αξία ενός καλλιτεχνικού έργου.

    Πολλές φορές (αν όχι τις περισσότερες) χρησιμοποιείται και ένα ειδικό discours για την περιγραφή και εξύμνηση, ώστε το δέος μπροστά στον μορφωμένο ¨ειδικό" να συνδράμει έτι περαιτέρω προς την κατεύθυνση της άνευ όρων αποδοχής.
    Χρησιμοποιείται - κυρίως - μια μεταγλώσσα (με τη σημιολογική έννοια του όρου. Δηλ. μια γλώσσα άνευ συγκεκριμένου νοήματος, εμφατική και αυτιστική που το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η ταυτοσημία.

    Τέλος, για τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη, αν κρίνω από το εικονιζόμενο έργο του, δεν θα έλεγα οτι αντιπροσωπεύει την αισθητική μου, ούτε το νόημα που προσπαθεί ενδεχομένως να επικοινωνήσει, θα πλούτιζε το ταπεινό, πνευματικό μου οπλοστάσιο.

    Υ.Γ. Αυτή την εποχή στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιείται μια έκθεση με θέμα "Το κιτς". Θα την επισκεφθώ και, βέβαι, θα σε ενημερώσω.

    Καλή εβδομάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δύο διορθώσεις.
    Αντί "σημιολογική", το σωστό: σημειολογική
    και αντί "ταυτοσημία", διάβαζε: ταυτολογία.

    Μην μας θεωρήσουν και τελείως αγράμματους οι "ειδικοί"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @Fegia Χαίρομαι που δεν είμαι μόνος σε αυτή τη θεώρηση. Υπάρχει ένα «προφητικό» βιβλιαράκι εκεί κοντά στο 50 του Χ. Μαρκούζε που αν θυμάμαι καλά λέγονταν «Τέχνη και μαζική κουλτούρα» όπου ο συγγραφέας αναφερόταν στο ρόλο των ΜΜΕ της εποχής. Προειδοποιούσε ότι, θα επιχειρηθεί μετατόπιση του καλαισθητικού γούστου (με την μαζική επιβολή-καθιέρωση της έγκυρης γνώμης), από τον θεατή-ακροατή στον ειδικό που αυτός και μόνον αυτός, θα μπορεί εφεξής να κρίνει τι είναι καλαίσθητο και τι όχι. Οι εταιρίες από την πλευρά τους θα είναι πιο εύκολο να επηρεάσουν και στη συνέχεια να υποδείξουν αυτούς τους «κριτικούς τέχνης», έτσι ώστε αυτοί με την σειρά τους να προτείνουν ομογενοποιημένες λύσεις, που θα εξαπλώνονταν ως μόδες, κάνοντας τα προϊόντα τους ευπώλητα. Να τώρα που το υποπροϊόντα αυτά εκτίθενται στα μουσεία και τα υβρίδια της σκέψης γίνονται διευθυντές τους. Εάν κάτι έχει κατακτήσει η τέχνη, είναι ευτυχώς το δικαίωμα στην πολυφωνία, φυσικά για όσους θέλουν ν’ ακούσουν, αυτό ισχύει από καταβολής κόσμου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΠΕΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ!!!!!! και λίγα λέτε!!!!

    emego, αυτή η πλευρά σου η μη στοχαστική πάρα πολύ μου αρέσει!!!!!
    να τη βγάζεις συχνότερα!
    Μαζί σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Συμφωνώ με την ανάρτηση και με τα σχόλια για το γνωστό θέμα της προώθησης καλλιτεχνών αλλά και συγγραφέων και όσων άλλων επαγγελμάτων έκθέτουν την δουλειά τους στον κόσμο και εξαρτάται η καταξίωσή τους στον τομέα τους από την "κοινή γνώμη". Γνώμη που τελικά καθιερώνεται - επιβάλλεται από τα ΜΜΕ αλλά και την γνώμη της "αυθεντίας" πάνω στο ανυποψίαστο (ή και υποψιασμένο αλλά δοτικό).. αθώο πλήθος.

    Για τον συγκεκριμένο ζωγράφο, έτυχε ν' ακούσω την εκπομπή αυτή(και λέω ακούσω γιατί δεν έβλεπα τηλεόραση αλλά άκουγα ενώ συγχρόνως ήμουνα στον υπολογιστή, που και που έβλεπα κανένα έργο του). Είναι γνωστός βέβαια και από αυτά που άκουσα πολυκαταξιωμένος διεθνώς. Μπράβο του ή μάλλον μπράβο τους...

    Για το έργο της ανάρτησής σου (πάλι από μάτια και καρδιά μιλώντας, όπως συνήθως γίνεται σ' αυτό το blog), βέβαια υπάρχει η τεχνική ενός ζωγράφου, αναμφισβήτητα, αλλά ναι, συμφωνώ απόλυτα για το κιτς που θυμίζει τα τουριστικά καταστήματα στο Μοναστηράκι. Κι εγώ, το απειροελάχιστο μόριο του πλήθους, δεν θα ήθελα να έχω αυτόν τον πίνακα στο σαλόνι μου. Αν μου τον χάριζαν; βεβαίως θα ήμουν ευτυχής και θα ευγνωμονούσα όλες αυτές τις αυθεντίες τέχνης για την υπεραξία του. Θα μπορούσα να τον πουλήσω πολύ γρήγορα σίγουρα!!

    Μαριέλα μου τα δικά σου είναι υπέροχα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @Μαριέλα δεν έχει νόημα το χάσιμο χρόνου με τέτοιες παρέες. γιατί στον «εγκατεστημένο» μεταπολιτευτικό πολιτισμό «μας», κυριαρχούν οι επιλεκτικά κωφεύοντες. Οι υπόλοιποι, εμείς δηλαδή, καλό θα ήταν να ανταλλάσουμε ουσιαστικές πληροφορίες και γνώμες μήπως και κατορθώσουμε να βγούμε από τον κύκλο της μιζέριας τους.

    @astria συγκρατημένη σε βρίσκω. Εάν δεν υπήρχαν όλα αυτά με την ΕΡΤ και την πινακοθήκη θα έριχνες δεύτερη ματιά σε αυτά τα έργα? Και το «καταξιωμένος» μη θαρρείς ότι έχει αντίκρισμα αφού πολλοί «καταξιωμένοι» του παρελθόντος αγνοούνται σήμερα γιατί μόλις χαθούν οι παρέες που τους υποστήριζαν, το έργο τους μένει γυμνό στα μάτια των μεταγενέστερων και παίρνει την θέση που του ανήκει. Αυτό που αρνούμαι κατηγορηματικά είναι η αποστροφή του σχολιασμού σου που υποβιβάζεις τον εαυτόν σου (εγώ, το απειροελάχιστο μόριο του πλήθους). Είσαι ο κόσμος σου, θα αντέτεινα και αυτό μας φτάνει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Συμφωνώ μαζί σου, αλλά και η εκτόνωση που και που κα΄νει καλό στην υγεία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Είχα ξαναπεράσει και είχα γράψει σχόλιο στην απάντηση, αλλά κάπου με δυσκλολεύει κάθε φορά αυτή η συμπλήρωση στην "επιλογή προφίλ" στην καταχώρηση σχολίων που δεν γίνεται αυτόματα και το σχόλιο χάθηκε.

    Σ' ευχαριστώ πολύ για την ενθάρρυνση:) αλλά δεν είναι υποβιβασμός το "γνώθι σ' αυτόν" μέσα στο άπειρο πλήθος του κόσμου που ανέφερα στην πρώτη παράγραφο και δη του "υποψιασμένου"
    Ήθελα να τονίσω επίσης το μέγεθος της αποστροφής για τον πίνακα. Και το "καταξιωμένος" το εννοούσα ως διαπίστωση (του τι συμβαίνει) και όχι ως αναγνώρισή μου, όπως φαίνεται εξ άλλου κι από όλη την τοποθέτηση του σχολίου.

    Πάω τώρα να δω την νέα σου ανάρτηση:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή